Syndyk jest osobą powoływaną przez sąd upadłościowy w toku postępowania upadłościowego. Działa jako organ postępowania, którego głównym zadaniem jest zarządzanie majątkiem dłużnika – osoby fizycznej lub prawnej – po ogłoszeniu upadłości. Syndyk jest funkcjonariuszem publicznym, ale w odróżnieniu od komornika czy sędziego, jego rola koncentruje się na kompleksowym prowadzeniu działań związanych z likwidacją masy upadłości i zaspokojeniem wierzycieli zgodnie z przepisami prawa upadłościowego.
Do głównych zadań syndyka należy zabezpieczenie, oszacowanie, likwidacja majątku upadłego oraz sporządzenie planu podziału funduszy między wierzycieli. Syndyk ma obowiązek działać z należytą starannością oraz w granicach wyznaczonych przez sąd. Dąży do maksymalnego zaspokojenia roszczeń wierzycieli, jednocześnie zabezpieczając interesy dłużnika i przestrzegając zasad sprawiedliwości proceduralnej.
Przejęcie majątku upadłego – pierwszy krok syndyka
Z chwilą ogłoszenia upadłości, cały majątek upadłego tworzy tzw. masę upadłości, którą przejmuje syndyk. Jego pierwszym obowiązkiem jest dokonanie inwentaryzacji składników majątkowych, czyli spisanie wszystkich aktywów należących do dłużnika w chwili ogłoszenia upadłości. W tym celu syndyk przeprowadza postępowanie wyjaśniające, zbiera dokumentację finansową, przeprowadza oględziny nieruchomości i ruchomości oraz kontaktuje się z urzędami i bankami.
Po zabezpieczeniu masy upadłości syndyk podejmuje działania mające na celu utrzymanie jej w stanie niepogorszonym. Obejmuje to np. kontynuację działalności gospodarczej dłużnika (jeśli to możliwe i uzasadnione ekonomicznie), zabezpieczenie nieruchomości czy podjęcie środków tymczasowych w celu zapobieżenia stratom. Etap ten ma kluczowe znaczenie dla zachowania wartości majątku i sprawnego przeprowadzenia kolejnych etapów postępowania.
Likwidacja masy upadłości – sprzedaż składników majątkowych
Jednym z najistotniejszych zadań syndyka jest likwidacja majątku upadłego, która najczęściej odbywa się poprzez sprzedaż jego składników. Proces ten odbywa się zgodnie z przepisami prawa upadłościowego oraz pod nadzorem sędziego-komisarza. Przed przystąpieniem do sprzedaży, syndyk może zlecić wycenę mienia rzeczoznawcom, co pozwala ustalić realną wartość rynkową poszczególnych aktywów. Sprzedaż może przybierać różne formy: licytacji publicznej, przetargu lub sprzedaży z wolnej ręki, w zależności od charakteru i wartości składników masy upadłości.
Celem syndyka jest uzyskanie jak najwyższej ceny oraz przeprowadzenie procedury zgodnie z zasadami jawności i transparentności. Środki uzyskane z likwidacji masy trafiają na odrębny rachunek masy upadłości, z którego następnie zaspokajani są wierzyciele.
Podział uzyskanych środków między wierzycieli
Po zakończeniu likwidacji majątku syndyk sporządza plan podziału środków uzyskanych z masy upadłości. Dokument ten określa sposób rozdzielenia kwot pomiędzy wierzycieli, zgodnie z kolejnością i kategoriami wierzytelności wyznaczonymi przez ustawę. Plan podziału wymaga zatwierdzenia przez sędziego-komisarza oraz podlega ogłoszeniu, by umożliwić wierzycielom zgłoszenie ewentualnych zastrzeżeń.
Wierzytelności dzielone są według ustawowo określonych kategorii – w pierwszej kolejności zaspokajane są koszty postępowania upadłościowego i inne roszczenia uprzywilejowane, takie jak należności pracownicze czy alimentacyjne. W dalszej kolejności wypłacane są zobowiązania publicznoprawne oraz roszczenia zwykłe. Syndyk ponosi odpowiedzialność za prawidłowe ustalenie, które wierzytelności zostały skutecznie zgłoszone i w jakiej wysokości zasługują na uwzględnienie.
Sprawozdawczość i nadzór sądowy nad działaniami syndyka
Działania syndyka podlegają ścisłemu nadzorowi sądowemu, realizowanemu głównie przez sędziego-komisarza. W trakcie całego postępowania syndyk zobowiązany jest do sporządzania cyklicznych sprawozdań z podejmowanych czynności, stanu majątku oraz realizacji planu likwidacyjnego. Dokumenty te są składane do akt postępowania i mogą być oceniane zarówno przez sąd, jak i wierzycieli.
Na zakończenie postępowania syndyk składa ostateczne sprawozdanie rachunkowe i końcowe, które musi zostać zatwierdzone przez sąd. Działania syndyka mogą być również objęte kontrolą biegłych rewidentów lub innych instytucji wskazanych przez sąd. Prawidłowość czynności syndyka ma kluczowe znaczenie dla przejrzystości i legalności całego procesu upadłościowego.
Artykuł powstał przy współpracy z https://upadlosc-kancelaria.pl/.
